Πέμπτη 31 Μαΐου 2012

E-LIS


E-prints για τη Βιβλιοθηκονομία και την Επιστήμη της Πληροφόρησης (ΒΕΠ)


Τι είναι το E-LIS

E-LIS = E-prints in Library and Information Services
(Ηλεκτρονικά κείμενα με θέμα τη Βιβλιοθηκονομία και την
Επιστήμη της Πληροφόρησης)
9Ηλεκτρονικό αποθετήριο
9Ελεύθερης (ανοικτής) πρόσβασης σε
συμφωνία με την κίνηση FOS (Free Online Scholarship)
και την κίνηση Eprints, που βασίζονται στα πρότυπα και
πρωτόκολλα του OAI (Open Archive Initiative). Ηλεκτρονικό Αποθετήριο
• Ψηφιακή συλλογή που συσσωρεύει και διατηρεί την
πνευματική παραγωγή ενός πανεπιστημίου ή μίας
κοινότητας.
• Περιεχόμενο θεσμικά καθορισμένο, επιστημονικό,
συσσωρευτικό, διαρκές, ανοιχτό και διαλειτουργικό.
• Μπορεί να περιλαμβάνει: προανάτυπα, υπό συγγραφή
άρθρα, δημοσιευμένα άρθρα, διδακτικό υλικό,
διπλωματικές εργασίες, παρουσιάσεις, κτλ.
• Λειτουργεί ως ψηφιακή βιβλιοθήκη που εξασφαλίζει την
αποθήκευση, οργάνωση, αναζήτηση και ανάκτηση της
πληροφορίας.Ανοικτή Πρόσβαση (Open Access - OA)
9 Είναι ένα κίνημα που έχει ως στόχο την τοποθέτηση στο
διαδίκτυο, ψηφιακά, το πλήρες κείμενο επιστημονικών
άρθρων, ανακοινώσεων, παρουσιάσεων, κλπ.,  σε
ελεύθερη πρόσβαση. Στόχος είναι η απρόσκοπτη και
χωρίς περιορισμούς πρόσβαση στη πληροφορία για
όλους τους ενδιαφερόμενους, χωρίς καμία χρέωση.
9 Για επιτευχθεί η ελεύθερη πρόσβαση, απαραίτητες είναι
οι δυνατότητες που προσφέρει το Διαδίκτυο και η
συγκατάθεση του συγγραφέα ή του κατόχου των
πνευματικών δικαιωμάτων.
9 Οι περισσότεροι αρθρογράφοι επιστημονικών
περιοδικών, δεν πληρώνονται για τις δημοσιεύσεις
τους, έτσι δεν έχουν να χάσουν κάτι δημοσιεύοντας τα
άρθρα τους σε Ανοικτή Πρόσβαση. Open Archive Initiative (OAI)
• Το Open Archives Initiative (OAI) έχει αναπτύξει
δικά του μεταδεδομένα (π.χ., "date," "author,"
"title," "journal" etc.).
• Τα πλήρες κείμενα των άρθρων μπορεί να είναι
σε διαφορετικούς τύπους και σε ξεχωριστές
τοποθεσίες αλλά χρησιμοποιόντας τα ίδια πεδία
μεταδεδομενων γίνονται «διαλειτουργικά».
• Μπορεί να γίνει «Συγκομιδή» των
μεταδεδομένων και όλα τα η-κείμενα να
αναζητούνται και να ανακτούνται ενιαία.Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα
• Το  λογισμικό το οποίο ο καθένας μπορεί ελεύθερα να
χρησιμοποιεί, να διανέμει, να αντιγράφει και να τροποποιεί
ανάλογα με τις ανάγκες του, χωρίς να απαιτείται η απόκτηση
άδειας.
• Παρέχεται στο χρήστη μέσω της ελεύθερης διάθεσης και του
πηγαίου κώδικα του λογισμικού.  Γύρω από αυτή τη λογική
δημιουργήθηκε μια τεράστια κοινότητα χρηστών και
προγραμματιστών, με βάση το Διαδίκτυο, οι οποίοι συμβάλλουν
από κοινού στη συνεχή ανάπτυξη και βελτίωση του λογισμικού,
παρέχοντας δωρεάν τις γνώσεις και τη δουλειά τους σε όλους. Ένα
ανοικτό δίκτυο "εθελοντών" προγραμματιστών και εταιρειών του
κλάδου, οι οποίοι αναπτύσσουν και διορθώνουν τον κώδικα των
προγραμμάτων παράλληλα, κυκλοφορώντας ταχύτατα και σε
μεγάλη συχνότητα τις νέες εκδόσεις λογισμικού, ΕΛ/ΛΑΚ.
• Το Διαδίκτυο αποτελεί τη βασική πρόσβαση στο διαθέσιμο
Ελεύθερο Λογισμικό / Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα. Τι είναι τα E-prints
• E-prints είναι τα ψηφιακά κείμενα έγκυρων
(peer-reviewed) επιστημονικών άρθρων πριν η
και μετά την έκδοση τους. Ιστορικό E-LIS
• Η προσπάθεια ξεκίνησε το 2003 και σήμερα
(Μάιος 2007) περιλαμβάνει σχεδόν 6000 άρθρα.
• Στηρίζεται στην εθελοντική εργασία
Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων της
Πληροφόρησης από όλο τον κόσμο.
• Στόχος του η διάθεση πλήρες κειμένων που
αφορούν τη ΒΥΠ, ελευθέρα στο διαδίκτυο.Εγγραφή στο E-LIS
• Γίνεται κάποιος μέλος απλά κάνοντας εγγραφή.
• Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος μέλος για να μπορεί
ελευθέρα να διαβάσει τα κείμενα του E-LIS (παρόλο
που σε μερικά επιτρέπεται η ανάγνωση μόνο στα μέλη).
• Πρέπει να είναι κάποιος μέλος για να μπορεί να
καταθέσει κάποιο η-κείμενο με θέμα τη
Βιβλιοθηκονομία και την Επιστήμη της Πληροφόρησης.Τοποθέτηση η-κειμένων στο E-LIS
¾ Σε οποιαδήποτε γλώσσα (φτάνει να υπάρχει
περίληψη και λέξεις κλειδιά στην αγγλική).
¾ Το θέμα του κειμένου να έχει σχέση με τη ΒΕΠ
και να έχει επιστημονικό επίπεδο.
¾ Η λογική είναι τα κείμενα να τοποθετούνται από
τους ίδιους τους συγγραφείς οι οποίοι θα είναι
και υπεύθυνοι για τα πνευματικά δικαιώματα
του κειμένου (σε ειδικές περιπτώσεις, η καταχώρηση
μπορεί να γίνει από τον υπεύθυνο της χώρας και όχι
από τον ίδιο τον συγγραφέα).7+1 λόγοι γιατί να χρησιμοποιείτε το E-LIS
• Ασφάλεια και σωστό backup: σας προσφέρει τη δυνατότητα να διαφυλάξετε τα δεδομένα
σας, δωρεάν και μάλιστα σε Server που βρίσκετε χιλιόμετρα μακριά (στην Ιταλία) γεγονός
που καλύπτει και τους κανόνες περί καταστροφής (disaster planning)! ;)
• Στατιστικά χρήσης: κρατά στατιστικά για τη χρήση κάθε άρθρου σου!
• Με την εγγραφή σας στο E-LIS είστε αυτόματα μέλη μιας διεθνούς κοινότητας που
αποτελείται από επαγγελματίες στο τομέα της Βιβλιοθηκονομίας και της Επιστήμης της
Πληροφόρησης και μάλιστα δωρεάν!
• Την επιμέλεια και τη διαχείριση της βάσης την κάνουν οι εθελοντές του E-LIS. Αν
εντοπίσετε κάποιο πρόβλημα, απλά στείλτε τους ένα email και αυτοί θα αναλάβουν να το
λύσουν!
• Οι άνθρωποι του E-LIS έχουν φτιάξει ειδικά μαθήματα (tutorials)και οδηγίες στη γλώσσα
σας! Αν δεν είστε σίγουροι για το πώς θα περιγράψετε το άρθρο σας όταν το ανεβάζετε στο
E-LIS, μην ανησυχείτε! Οι υπεύθυνοι του É-LIS για τη χώρα σας, θα το ξαναδούν και θα το
διορθώσουν πριν το βγάλουν on-line.
• Μπορεί το άρθρο, η εργασία, η διατριβή σας, να μην έχει ανακοινωθεί σε κάποιο Συνέδριο,
αλλά αν πιστεύετε ότι μπορεί να συνεισφέρει στη ΒΕΠ, γιατί να μην το βάλετε στο E-LIS;
• Με την τοποθέτηση άρθρων σας στο E-LIS βοηθάτε και εσείς στην ανάπτυξη της επιστήμης
μας και ταυτόχρονα ενισχύετε τη παρουσία της χώρας και της γλώσσας σας στο
διαδίκτυο!
• Το E-LIS Βοηθά τους ερευνητές, τους φοιτητές κλπ, να βρίσκουν υλικό για τη Βιβλιοθηκονομία
και την Επιστήμη της Πληροφόρησης σε όποια γλώσσα επιθυμούν.Πανελλήνια Συνέδρια Ελληνικών
Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (ΠΣΑΒ)
• Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου (ΒΠΚ)
συγκέντρωσε τα πρακτικά των ΠΣΑΒ (όσα υπήρχαν από
το 1992-σήμερα).
• Ψηφιοποίησε όσα ήταν μόνο σε έντυπη μορφή, τα
τεκμηρίωσε (UNIMARC) και δημιούργησε online βάση
δεδομένων (ΑΒΕΚΤ):
http://abekt.lib.ucy.ac.cy/synedria/
• 2007 οι Ομάδες E-LIS Κύπρου και Ελλάδας θέλοντας να
μεγαλώσουν την ελληνική συνεισφορά στον τομέα της
ΒΥΠ στο διαδίκτυο, αποφάσισαν να μεταφέρουν μαζικά
τις εγγραφές στο E-LIS (γύρω στις 450 εγγραφές).Μεταφορά εγγραφών ΠΣΑΒ στο E-LIS
• Θέμα copyright: στάλθηκε επιστολή που ζητούσε από
τους συγγραφείς που δεν συγκατατίθενται να μπουν τα
άρθρα τους στο E-LIS να το δηλώσουν εξ αρχής (τα
πρακτικά ήταν ήδη online από την ΒΠΚ).
• Τεχνικά:  την μετατροπή των μεταδεδομένων από
UNIMARC σε ΟΑΙ ανέλαβε ο πληροφορικός από την
Ιταλία.
• Η μετατροπή έγινε και οι εγγραφές μεταφέρθηκαν στο
“Submission Buffer” της Ελλάδας. Δεν μπορούν όμως να
μπουν στη κύρια βάση χωρίς κάποια επεξεργασία. Η
μεταφορά των εγγραφών στη κύρια βάση του E-LIS
γίνεται καθημερινά, μια προς μια  από τους συντονιστές
του E-LIS για την Ελλάδα και την Κύπρο.
http://eprints.rclis.org
http://eprints.rclis.org/bitstream/10760/9643/1/E-LIS.pdf
Ανδρέας Κ. Ανδρέου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου